Γιάννης Ξενάκης: Γεμίζοντας με μουσική το χώρο της διανόησης

Ενενήντα χρόνια κλείνουν σήμερα από τη γέννηση του Γιάννη Ξενάκη, ενός από τους πιο πρωτοποριακούς συνθέτες του 20ού αιώνα. Γεμάτος «πραγματικό πάθος, εσωτερικό» για τη μουσική, ο Ξενάκης επιχείρησε με το έργο του «ασυνείδητα στην αρχή και στη συνέχεια μ’ έναν τρόπο όλο και πιο συνειδητό», να γεμίσει «το φιλοσοφικό χώρο της διανόησης με τα μουσικά, αρχιτεκτονικά, εικαστικά και τα γραπτά» του, «όπως ο καλλιτέχνης συγκροτεί με χρωματιστές ψηφίδες ένα ψηφιδωτό», σύμφωνα με τον ίδιο.

Ο Γιάννης Ξενάκης γεννήθηκε στις 29 Μαΐου του 1922 στη Βράιλα της Ρουμανίας και σπούδασε πολιτικός μηχανικός στην Ελλάδα, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, αλλά μελετώντας παράλληλα και μουσική. Έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Γερμανική Κατοχή, για την οποία δράση του μάλιστα. Κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο, στα Δεκεμβριανά, τραυματίστηκε από όλμο, με αποτέλεσμα να χάσει το αριστερό μάτι του και να παραμορφωθεί το πρόσωπό του. Διέφυγε στο Παρίσι, ενώ καταδικάστηκε ερήμην του σε θάνατο για λιποταξία από το ελληνικό καθεστώς. Το 1965 λαμβάνει την γαλλική υπηκοότητα ενώ για να επιστρέψει στην Ελλάδα έπρεπε να περιμένει μέχρι τo 1974

Στη Γαλλία σπούδασε περαιτέρω μουσική ενώ εργαζόταν ως αρχιτέκτονας, συνεργαζόμενος μάλιστα με τον διάσημο Le Corbusier. Το πρώτο μουσικό έργο – σταθμός στο οποίο αρχίζει να χρησιμοποιεί μαθηματικές και αρχιτεκτονικές έννοιες στη μουσική δομή και να προβάλλει τις «ηχητικές μάζες» όπως τις ονόμαζε, είναι οι «Μεταστάσεις» (1954).

Η βασική ιδέα της μουσικής του Γιάννη Ξενάκη είναι ο μετασχηματισμός των διαφόρων μαθηματικών σχέσεων που εκφράζουν το σύμπαν σε μουσικούς ήχους χρησιμοποιώντας για αυτόν τον σκοπό ένα σύνολο εργαλείων. Συνήθως για να επιτευχθεί αυτό χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο οποίος βοηθάει με διάφορους υπολογιστικούς τρόπους στην κατασκευή του κομματιού, αν και την όλη επιλογή του υλικού την κάνει ο ίδιος ο συνθέτης.

Σε όλο του το έργο στρέφεται προς την αρχαιοελληνική φιλοσοφία. Συνέθεσε έργα για μπαλέτο, φωνητικά - χορωδιακά για μεικτά μέσα και πολύτεχνα, έργα για ορχήστρα, μουσική δωματίου, ηλεκτρονική, μουσική για αρχαίο δράμα κ.ά. Ανάμεσα στα περίπου 130 έργα του περιλαμβάνονται τα «Λιθόπρακτα»,«Ψάφπα», «Περσέφασσα», «Πλειάδες», «Ανατολή - Δύση», «Ορέστεια» κ.ά.

Με το έργο «Ωμέγα» έκλεισε τον κύκλο της μεγάλης δημιουργικής πορείας του. Πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου 2001 στο Παρίσι, ενώ είχε ανακηρυχτεί διδάκτωρ και καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής και τιμήθηκε με πολλά διεθνή βραβεία και διακρίσεις.

πηγή: http://tvxs.gr

ANDALUCIA - CRETA ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Μια διαπολιτισμική συνεργασία κορυφαίων μουσικών  της Ανδαλουσίας και της Κρήτης.  Μια επιτυχημένη συνεύρεση δύο μουσικών παραδόσεων άρρηκτα συνδεδεμένων με την δύναμη, την περηφάνια και την ελευθερία που αποκαλύπτεται και μέσα από την αυτοσχεδιαστική διάθεση των μουσικών.

Δυο διαφορετικές μουσικές παραδόσεις που διατρέχονται από την ίδια ορμή και  πάθος, συναντώνται σε μια κοινή συναυλία όπου η δεξιοτεχνία, η φαντασία και ο αυτοσχεδιασμός ξεπερνούν κάθε όριο.

Η αναζήτηση μουσικών που ανήκουν γεωγραφικά σε μια κουλτούρα που έχει τις ρίζες της στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου ξεκινά με μια προσπάθεια προσέγγισης δύο πολύ ξεχωριστών μουσικών χώρων όπως το Flamenco και το παραδοσιακό μουσικό-στιχουργικό ιδίωμα της Κρήτης.

Έντονα χαρακτηρισμένοι από  δύναμη και πάθος οι δύο αυτοί κόσμοι παραδίδουν στον ακροατή μια νέα, φρέσκια ματιά, με τις αισθήσεις να κινούνται πολύ συχνά ακόμη και στα όρια της υπερβολής, που έχουν άλλωστε οι λαϊκές μουσικές παραδόσεις σε όλο τον πλανήτη.

Τα ίδια τα μουσικά όργανα που εκφράζουν τα δύο μουσικά αυτά ιδιώματα κατευθύνουν και ορίζουν το πλαίσιο στο οποίο η έκφραση και η φαντασία του κάθε μουσικού – εκτελεστή μπορεί να το αποτυπώσει πιστά, αλλά ακόμη και να το σπρώξει πέρα απ’ τα φυσικά γεωγραφικά του όρια.

Η ιδέα αυτής της Μουσικής Συνάντησης ξεκίνησε από μια παρέα Κρητικών μουσικών οι οποίοι ένιωσαν την ανάγκη να συνυπάρξουν στην σκηνή με τους μουσικούς της Ανδαλουσίας. Όπως οι ίδιοι δηλώνουν:

 ‘‘Η παράσταση αυτή, είναι η πραγματοποίηση ενός ονείρου που είχαμε να συναντήσουμε τους ομοίους μας στην άλλη άκρη της Μεσογείου!’’ . 

Η πρόταση ενθουσίασε τους Ισπανούς συναδέλφους τους και πολύ σύντομα βρέθηκαν αντάμα στη σκηνή να παίζουν με μεγάλη επιτυχία μπροστά σε ενθουσιώδες κοινό.

Μουσικοί:

Παπατζάνης Γιάννης: τραγούδι – κρουστά

Σπυριδάκης Ζαχαρίας: λύρα – τραγούδι

Κουκουλιτάκης Δημήτρης: κιθάρα – λαούτο

Kiko De Alcala: τραγούδι

Jordi Albaran Flores: κιθάρα

http://www.rialtomusicsymposium.com